Γιώργος Λίβυος – Συνέντευξη
“Έχω πει όχι σε ό,τι δε μου άρεσε”
Δεν είναι σπάνιο. Πολύ συχνά στους νυχτερινούς περιπάτους σε μουσικές σκηνές και σχετικούς χώρους μπορεί να ανακαλύψεις φωνές και καλλιτέχνες που δεν έτυχε να δεις ποτέ στα ιλουστρασιόν εξώφυλλα των μεγάλων περιοδικών, αλλά που η δουλειά τους –δομημένη συνήθως σε αυστηρά ποιοτικά standards – μπορεί εύκολα να σε συνεπάρει.
Ο Γιώργος Λίβυος τραγουδά στην αίθουσα L’ ete Cafe – Bistro – Tea & Spices Shop Αργυροπούλου 7, Κηφισιά (Μέσα στη Στοά) και είναι μια τέτοια περίπτωση. Τον συναντήσαμε για να κάνουμε μια κουβέντα μαζί του, αφού πρώτα τον ακολουθήσαμε στο μαγικό, μουσικό ταξίδι του.
Μας έρχεσαι από τη Λιβύη…
Ναι. Γεννήθηκα στα τέλη της δεκαετίας του ’50 στη Βεγγάζη της Λιβύης, οι γονείς μου ζούσαν και εργάζονταν εκεί. Σε ηλικία περίπου 18 ετών επιστρέψαμε στην Ελλάδα. Σπούδασα Μαθηματικός στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και αμέσως μετά έφυγα για μεταπτυχιακά στην Αγγλία, όπου όμως δεν τα ολοκλήρωσα ποτέ. Επιστρέφοντας ξανά στην Ελλάδα, εργάστηκα στον αεροπορικό αλλά και στον ξενοδοχειακό τομέα.
Εν τω μεταξύ, η σχέση σου με τη μουσική ποια ήταν;
Α! Από μικρό παιδί. Ψυχοπάθεια! Ό,τι τραγούδι υπήρχε το έλεγα παντού. Στο σχολείο, στο δρόμο, στη γειτονιά… Άκουγα πάντα μουσική και παρακολούθησα και για κάποια χρόνια μαθήματα πιάνου, αλλά περισσότερο με ενδιέφεραν τα φωνητικά, το τραγούδι.
Θέλεις να μου πεις κάποια από τα ονόματα της μουσικής με τα οποία μεγάλωσες;
Η εφηβική μου ηλικία δεν ήταν στην Ελλάδα αλλά στη Λιβύη και μην ξεχνάς ότι εκείνη την εποχή η Λιβύη είχε 2 εκατομμύρια ντόπιο πληθυσμό και άλλα τόσα ξένους, οι οποίοι προέρχονταν από όλες τις φυλές. Οπότε τα ακούσματά μου ήταν αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, αραβικά, ελληνικά – με δυο λόγια τα πάντα. Κατά κάποιον τρόπο, “αναγκαστικά” τους είχα γύρω μου όλους.
Να υποθέσω, δηλαδή, ότι αυτά τα ακούσματα ήταν η αφορμή για να ασχοληθείς με το τραγούδι;
Όχι, δε θα το έλεγα. Ήταν τραγούδια που άκουγαν χιλιάδες άνθρωποι και δεν έγιναν τραγουδιστές. Απλώς όταν το έχεις, προσκολλάς, βυζαίνεις πάνω σε αυτό, ενώ από εκεί και πέρα πλάθεις το δικό σου μουσικό χώρο.
Δηλαδή, ποιες ακριβώς ή περίπου είναι οι επιρροές σου;
Θα έλεγα ότι είναι πιο ποιοτικές, πιο ευρωπαϊκές. Αγαπημένα ονόματα είναι ο Πάριος, ο Νταλάρας, η Μαρινέλλα… Άλλωστε, μην ξεχνάς ότι η Ελλάδα ακούει λαϊκά μόνο όταν διασκεδάζει. Κανείς δεν μπόρεσε να πατήσει στα κάστρα, π.χ., του Βοσκόπουλου. Η Ελλάδα πάντα αναδείκνυε και πήγαινε πολύ ψηλά με το ερωτικό τραγούδι, δηλαδή κάστρα και χρήμα η Ελλάδα έδωσε στον ελαφρολαϊκό χώρο.
Και το επαγγελματικό ξεκίνημα πώς έγινε;
Κάποτε δούλευα σε ένα ξενοδοχείο, χειμώνα στη Χαλκίδα. Είχα τη διεύθυνση του και συμπτωματικά έμεναν και καλλιτέχνες εκεί. Κάποιο πρωί, λοιπόν, σιγοτραγουδούσα ένα τραγούδι και με άκουσε ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης, του οποίου ο αδερφός διατηρούσε ένα μουσικό χώρο εκεί. Τα υπόλοιπα ήρθαν απλά και γρήγορα. Πήγα το ίδιο βράδυ και είπα ένα τραγούδι, αλλά το είπα τόσο καλά που από την πρώτη στιγμή έπιασα δουλειά.
Πώς ήταν αυτή η πρώτη εμπειρία;
Ίσως ήμουν τυχερός και θα το εξηγήσω. Κατ’ αρχάς, το τρακ ήταν πράγματι φοβερό, αλλά λόγω της αδυναμίας που είχα εγώ στη μουσική, το είπα καλά. Θυμάμαι είχα τραγουδήσει κάτι από το “Ρεσιτάλ” της Μαρινέλλας και του Χατζή. Συμπτωματικά, όμως, υπήρχε ένα επώνυμο άτομο εκεί, που με παρακολούθησε, και ο οποίος ήταν φανατικός φίλος αυτών των καλλιτεχνών. Έκανε, λοιπόν, τέτοια “ζημιά”, όπως συνηθίζουμε να λέμε, στο μαγαζί, που εμένα μου έδωσε τεράστιο θάρρος. Το feedback που πήρα από τον κόσμο ήταν τόσο δυνατό, που δε με κούρασε καθόλου. Αισθάνθηκα αμέσως αρκετά δυνατός για να μπορώ να το κάνω.
Κατάλαβα. Και μετά ξεκίνησε αυτή η εικοσάχρονη πορεία. Ας έρθουμε, όμως, στα “εδώ”. Εδώ τι τραγουδάς;
Τραγουδάω τα πάντα. Ελληνικό, ξένο, ποιοτικό, έντεχνο μέχρι και λαϊκό τραγούδι. Οριακά λαϊκό, όμως, θα έλεγα. Μέχρι εκεί, δηλαδή, που δε βάζουμε λουράκι για τα τσιμπούρια.
Πόσο, λοιπόν, ευέλικτος ή κουραστικός μπορεί να είναι για σένα αυτός ο συνδυασμός;
Καθόλου. Αυτά τα ακούσματα υπήρχαν πάντα στα αφτιά μου και μου είναι γνώριμα. Δεν τα προσπαθώ.
Και για το σύγχρονο ελληνικό τραγούδι;
Το σύγχρονο ελληνικό τραγούδι κινείται όπως κινούνται όλα στην Ελλάδα. Κάποια καλά και κάποια φρικτά. Τι θέλεις τώρα, να μιλήσουμε για το star system; Έχουμε εκατό τραγούδια το μήνα, εκ των οποίων τα δέκα είναι άριστα, είκοσι μέτρια και τα άλλα εβδομήντα είναι κακά. Ο κόσμος αγοράζει, κι επειδή δουλεύουμε για το χρήμα, μπορούμε να κάνουμε λίγο αυτό που θέλουμε και περισσότερο να πουλάμε αυτό που θέλουν οι άλλοι.
Δηλαδή, βάζεις νερό στο κρασί σου για να τραγουδήσεις κάποια από αυτά τα εβδομήντα κακά;
Βέβαια, βέβαια. Είναι δεδομένο αυτό. Αλλά εγώ βάζω τόσο νερό όσο που να μη μου χαλάει τη γεύση του κρασιού.
Νιώθεις αδικημένος –με δεδομένη την πολύ καλή φωνή σου- όταν ακούς μέτριες φωνές οι οποίες διαπρέπουν στο star system;
Έτσι λειτουργεί όλο το σύστημα. Αδικημένος… ίσως επειδή το star system είναι οικονομία. Καλλιτεχνικά πάντως όχι, επειδή δόξα μπορεί να δείξει ο εκάστοτε τραγουδιστής στο χώρο που λειτουργεί. Από εκεί και πέρα, δεν έχω δισκογραφία, είμαι λιγότερο γνωστός, αλλά ξέρω ότι υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που με θυμούνται. Εξάλλου, μου δόθηκαν ευκαιρίες, αλλά η αλήθεια είναι ότι, επειδή ποτέ δεν είχα πρόβλημα επιβιώσεως – λόγω της οικογενείας μου- είχα πάντα εύκολη τη νοοτροπία να λέω “όχι” σε ό,τι δε μου άρεσε.
Βρέθηκες ποτέ αντιμέτωπος με τη σύγκριση;
Ναι, πάντα γίνεται αυτό επειδή όσοι δεν έχουμε δική μας δισκογραφία, δε δημιουργούμε ένα συγκεκριμένο χαρακτήρα. Οι αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες έχουν τραγούδια που είναι γραμμένα επάνω στις δυνατότητές τους, ενώ εγώ –και όλοι οι καλλιτέχνες της σειράς μου- καλούμαστε, όχι ακριβώς να τους μιμηθούμε, αλλά να καλύψουμε όλη αυτή τη μεγάλη γκάμα, μπαίνοντας στο ύφος και στις δυνατότητες του καθενός. Κι αυτό έρχεται και γίνεται λίγο πιο δύσκολο για εμάς…
Πάντα είχα την περιέργεια να μάθω πώς είναι δυνατή η καθημερινή επανάληψη του συναισθήματος. Όταν, δηλαδή, κάθε βράδυ λες τα ίδια τραγούδια, το συναίσθημα δεν αποδυναμώνεται;
Μηχανοποιείται. Ίσως από τα εκατό τραγούδια, δύο να με αγγίξουν πραγματικά, αλλά πλέον λόγω πείρας τα όποια συναισθήματα μπορεί να έχω μηχανοποιούνται. Κι αυτό, μερικές φορές, μπορεί να κάνει ακόμα καλύτερη την απόδοση. Αν η μαμά σου φτιάξει ένα καλό κέικ, είναι χαρούμενη. Όταν, όμως, ένας μάγειρας φτιάχνει ένα καλό κέικ κάθε μέρα, απλά φτιάχνει ένα καλό κέικ κάθε μέρα…
Όταν είσαι στη σκηνή, στην πίστα, σε ενδιαφέρει να πεις τραγούδια σου για προσωπική σου ευχαρίστηση ή να διασκεδάσεις τον κόσμο;
Αν θα πω τραγούδια μου καλά κι αν μου αρέσουν, τότε αυτόματα περνάει καλά και ο κόσμος. Θα χρειαστεί ίσως να κάνω και το χατίρι κάποιων, οπότε περνάμε καλά όλοι. Πάντως, πολύ ευκολότερα μπορεί ένας τραγουδιστής να δείξει ποιος είναι, παρά να διασκεδάσει τον κόσμο.