Η έρευνα στον τομέα της σεξουαλικής υγείας είναι ακόμη και σήμερα αρκετά περιορισμένη ως προς την επίδραση του αυνανισμού στην πρώιμη σεξουαλική ανάπτυξη και στην ικανότητα του ατόμου να διατηρεί υγιείς σεξουαλικές σχέσεις στην ενήλικη ζωή.
Πρόκειται για ένα ζήτημα που ιστορικά περιβάλλεται από στίγμα και παρά το γεγονός ότι οι «ιατρικές θεραπείες» έχουν εγκαταλειφθεί εξακολουθεί να αποτελεί ένα επικίνδυνο και άβολο θέμα προς συζήτηση. Το γεγονός ότι δεν συμβάλλει στην αναπαραγωγική διαδικασία έχει ως συνέπεια να θεωρείται κάτι το μη φυσιολογικό ενισχύοντας τους μύθους και την σιγή γύρω από αυτό. Ωστόσο η σιωπή επηρεάζει έντονα την σεξουαλική ανάπτυξη των νέων ανθρώπων.
Θεωρήσεις, ιστορική αναδρομή και μύθοι γύτω από τον αυνανισμό
Κατά τον 18ο αιώνα ο αυνανισμός θεωρούνταν μια ιατρική νόσος, που μπορούσε να οδηγήσει στην παραφροσύνη και να έχει σοβαρές συνέπειες στην υγεία. Οι μύθοι σχετικά με τις καταστροφικές του επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία ήταν καλά εδραιωμένοι μέχρι και τις αρχές του 1900. Στην πορεία των χρόνων οι ερευνητές αποσύρθηκαν από αυτή την ωμή καταδίκη και άρχισαν να εξετάζουν την ύπαρξη πιθανών ωφελειών. Αρχικά, έγινε μια προσπάθεια να αποδειχθεί η χρησιμότητά του ως ενός μέσου μείωσης των περιπτώσεων ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης και μετάδοσης των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Τα αποτελέσματα, όμως έδειξαν ότι όσοι αυνανίζονταν στη πραγματικότητα εμπλέκονταν και σε επικίνδυνες σεξουαλικές δραστηριότητες, όπως ήταν η επαφή με πολλούς συντρόφους. Από την άλλη, βρέθηκε να προτιμάται από τα ζευγάρια που οι σύντροφοι ήταν παρθένοι, ως υποκατάστατο της πρωκτικής συνουσίας ή της πεολειχίας. Ταυτόχρονα, φάνηκε ότι προωθεί την θετική εικόνα για το σώμα σε μερικές γυναίκες, ενώ όταν συνδεόταν με αισθήματα ενοχών αυτό είχε ως συνέπεια την μείωση της λήψης μεθόδων αντισύλληψης και την αποτροπή της ενασχόλησης με τα γεννητικά όργανα.
Έχει οφέλη ο αυνανισμός;
Παρόλα αυτά, έχει φανεί ότι ο αυνανισμός, αν και είναι μια μοναχική δραστηριότητα βοηθά το άτομο να μάθει για την σεξουαλική του λειτουργία και απόλαυση, να αποκτήσει μια αίσθηση αυτονομίας και σωματικής ακεραιότητας, να βελτιώσει την αυτοεκτίμηση και την ατομική του ταυτότητα του και να αποκτήσει θετικές σεξουαλικές εμπειρίες. Επίσης, είναι ένα σημαντικό εργαλείο στην αντιμετώπιση των σεξουαλικών δυσλειτουργιών προκειμένου το άτομο να γνωρίσει το σώμα του και τις λειτουργίες του, να εξοικειωθεί με τα γεννητικά του όργανα και να βελτιώσει την σεξουαλική του υγεία.
Οι σεξολόγοι προσπαθούν να προσδώσουν μια «φυσιολογική διάσταση» στον αυνανισμό, αμφισβητώντας τους μύθους και τις προκατειλημμένες στάσεις και να «απενοχοποιήσουν» την απόλαυση που τον συνοδεύει. Ωστόσο, στην περίπτωση που τα αισθήματα ντροπής και ενοχής κυριαρχούν λόγω του στίγματος, ενδέχεται να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση και σε προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Διαφορές ανάμεσα στους άνδρες και στις γυναίκες
Σε ότι αφορά στις διαφορές των δύο φύλων ερευνητικά αποτελέσματα δείχνουν ότι σε σύγκριση με άλλα 30 είδη σεξουαλικών δραστηριοτήτων οι άνδρες και οι γυναίκες παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες διαφοροποιήσεις στην συχνότητα του αυνανισμού και στην χρήση πορνογραφικού υλικού.
Οι άνδρες αυνανίζονται συχνότερα από τις γυναίκες και αυτό οφείλεται τόσο σε ανατομικά αίτια όσο και σε κοινωνικά στερεότυπα. Επιπλέον, είναι περισσότερο αποδεκτό να αναζητούν την ηδονή και να εμπλέκονται σε σεξουαλική πράξη. Τα παραδοσιακά διαφυλικά σενάρια για την σεξουαλικότητα συνήθως αποδίδουν στον άνδρα την ανάληψη πρωτοβουλίας για την σεξουαλική εμπλοκή, αφήνοντας την γυναίκα πιο παθητική. Το πολιτισμικό πλαίσιο από το οποίο προέρχονται χαρακτηρίζεται από την έμφαση στην κολπική συνουσία και την έλλειψη γνώσης των γυναικών για το σώμα τους.
Συνήθως τους αποδίδεται ο ρόλος εκείνου που προσφέρει φροντίδα, η ικανοποίησή τους θεωρείται κάτι τυχαίο και τα γεννητικά τους όργανα εκλαμβάνονται ως βρώμικα σε σύγκριση με τους άνδρες. Τα παραπάνω έχουν ως συνέπεια το γυναικείο φύλο να διατηρεί μια αμφιθυμική στάση απέναντι στον αυνανισμό, κάτι που επιβεβαιώνεται και από ερευνητικά δεδομένα. Πιο συγκεκριμένα, σε μια μελέτη, όπου πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις σε 20 κορίτσια, βρέθηκε ότι είχαν αρνητικές στάσεις τόσο προς τον αυνανισμό όσο και ως προς τις εκείνες που αυνανίζονταν.
Η στάση των γονιών προς τον αυνανισμό του παιδιού τους
Φαίνεται πως το φύλο του παιδιού διαμορφώνει την στάση που θα έχουν οι γονείς ως προς τον αυνανισμό. Ειδικότερα, σε μια έρευνα γονείς ρωτήθηκαν για το κατά πόσο θα ήθελαν το παιδί τους να έχει μια θετική στάση ως προς την αυνανιστική δραστηριότητα. Βρέθηκε ότι επιθυμούσαν κάτι τέτοιο στις περιπτώσεις που το φύλο του παιδιού ήταν αγόρι. Όταν επρόκειτο για κορίτσι μόνο το ένα τρίτο των γονέων συμφώνησαν με αυτή την άποψη. Επιπλέον, ελάχιστοι γονείς είχαν συζητήσει το θέμα αυτό με τα παιδιά τους και όταν το έκαναν στις περισσότερες περιπτώσεις το παιδί ήταν αγόρι. Τέλος, ακόμη και όταν ενέκριναν τον αυνανισμό το παιδί δεν ήταν πιθανό να το γνωρίζει.
*The Role of Masturbation in Healthy Sexual Development: Perceptions of Young Adults, Kaestle, C. E. & Allen, K. R. (2010)